• Александр Лукашенко подписал указ о призыве на срочную…
  • Сотрудники МЧС в помощь аграриям: как спасатели совмещают…
  • Магазины удивляют ассортиментом школьной формы
  • “Дорогами Памяти и Подвига”
Лепельский край
  • Главная
  • Новости
    • Общество
    • Президент
    • Пульс Лепельщины
    • Школьный меридиан
    • Новости региона
    • Спорт
    • Культура
    • Молодёжное
    • Беларусь помнит!
    • Основы безопасности
    • Здоровье
    • Сельское хозяйство
    • Власть и люди
    • Беларусь — это мы
    • Человек и закон
    • Охрана природы
    • Бацькаўшчына
    • В стране
    • Сто дорог – одна твоя
  • Реклама
  • О редакции
  • 95 лет пишем историю
☰
Лепельский край
HAPPY LIFE

А вы знали, что зданию редакции более 100 лет?

Наталья Храповицкая - 95 лет пишем историю - 12.08.2025
Наталья Храповицкая
111 просм. 0 Комментариев

За сучасным фасадам будынка рэдакцыі хаваецца яго сапраўдны ўзрост. Гэта адна з самых старых пабудоў Лепеля, якой больш за 100 гадоў. Гэты дом не адносіцца да помнікаў архітэктуры, знешне ён нічым не адметны, але вельмі каштоўны з пункту погляду гісторыі.

Гісторыя будынка ўстановы «Рэдакцыя раённай газеты «Лепельскі край» пачынаецца ў далёкім мінулым і звязана з сям’­ёй Філяндмуж.

Мешчанін Эдуард Філяндмуж нарадзіўся ў 1866 годзе ў Прыбалтыцы. Яму было ўжо далёка за сорак, калі вырашыў пераехаць у Лепель. Эдуард Паўлавіч быў удаўцом, ад першага шлюбу меў сына Людвіга, які нарадзіўся 22 жніўня 1898 года.

Людвіг вучыўся ў Лепельскім прыходскім вучылішчы, якое закончыў у адзінаццаць гадоў, атрымаўшы пасведчанне 22 мая 1910 года.

У Лепелі Эдуард Філянд­муж пазнаёміўся з маладой дзяўчынай мясцовага паходжання Антанінай Баброўскай, з якой затым і ажаніўся. У іх нара­дзіліся дочкі Ядзвіга і Юзэфа, а таксама сын Віктар.

У 1913 годзе пасля смерці мешчаніна Стэфана Будовіча на продаж быў выстаўлены ўчастак зямлі, які размяшчаўся на скрыжаванні вуліц Прудовая і Пушкінская (зараз Валадарскага і Ленінская). Уласных грошай Эдуарду на выкуп зямлі і будаўніцтва дома, напэўна, не хапала, таму пакупку ён зрабіў ра­зам з лепельскім яўрэем, мешчанінам Моўшам Кабалкіным. Эдуард і Моўша дамовіліся пра раздзел купленага ўчастка. Кожны на сваёй частцы сабраўся будаваць уласную краму — лаўку. На мяжы пабудавалі каменную сцяну.

Эдуард Філяндмуж пабудаваў краму на скрыжаванні вуліц, вокны яе выходзілі на вуліцы Прудовую і Пушкінскую. Кабалкін жа будаваў сваю лаўку параднымі вокнамі толькі на вуліцу Пушкінскую. Нават сёння, калі гля­дзець на будынак рэдакцыі з супрацьлеглага боку вуліцы Ленінскай, адразу кідаецца ў вочы адрозненне двух паловаў дома.

Спачатку планавалася будаваць толькі першы паверх. Гэта зафіксавана ў плане за подпісам майстра р. Бярэзіны (Бярэ­зінскай воднай сістэмы) Лепельскага аддзялення Віленскай акругі шляхоў зносін В. Закрэўскага 12 снежня 1913 года. Але ў хуткім часе гэты план перарабляецца. У новым праекце, зацверджаным гарадскім старастам 22 красавіка 1915 года, мы бачым чарцёж двухпавярховага будынка. У гэты час ішла Першая сусветная вайна, а гара­джане, тым не менш, будаваліся.

Моўша Кабалкін у сваёй частцы адкрыў галантарэйную лаўку, дзе прадаваў скураныя вырабы, парфуму, пальчаткі, музычныя інструменты. Філяндмуж усваю чаргу адкрыў пякарню і прадуктовую лаўку. Тут, акрамя ўласнай выпечкі, прадаваліся яшчэ мяса і сала.

Адразу пасля набыцця ўчастка ў 1913 годзе, яшчэ да падрыхтоўкі праекта будынка, Кабалкін і Філяндмуж склалі пагадненне пратым, што кожны сам на сваёй частцы ўзводзіць мураваныя пабудовы. Пры гэтым дамовіліся, што Кабалкін не займаецца продажам прадуктовых тавараў, а Філяндмуж не можа аддаць будынак у арэнду для галантарэйнага, абутковага і музычнага гандлю. Такім чынам прадпрымальнікі засцераглі сябе ад канкурэнцыі. Пагадненне было складзена па юрыдычных правілах таго часу і зацверджана лепельскім гарадскім натарыусам Сігізмундам Каласоўскім…

…Спакойнае жыццё сям’і Філяндмуж ва ўласным доме было нядоўгім. Рэвалюцыя, грамадзянская вайна. Сталінскія рэпрэсіі не абышлі і лепяльчан. Эдуард Паўлавіч загінуў у лагеры яшчэ ў пачатку трыццатых гадоў. Антаніну Стэфанаўну з дзецьмі выслалі ў горад Котлас Архангельскай вобласці. Ім пашанцавала: маці дабілася вяртання на радзіму. Пабудавалі дом па сучаснай вуліцы Пушкінскай і жылі там. Ядзвіга Баброўская (сям’я пасля вяртання ўзяла дзявочае проз­вішча маці) выйшла замуж за Станіслава Прок­ша. У іх нарадзіўся сын Анатоль. У канцы трыццатых гадоў Станіслаў трапіў пад рэпрэсіі, Анатоля вырасціў айчым.

Па словах старажылаў, нейкі час у гэтым будынку жыла сям’я Калуцкіх, але таксама нядоўга…

МЕТКИ:
Предыдущая
Александр Лукашенко подписал указ, направленный на развитие сотовой связи
Следующая
В Витебске мужчина на премиальном авто украл дорогостоящий алкоголь в магазине, чтобы получить адреналин
Рекомендуем
19.02.2025
Луч маяка в темноте, или Как районная газета помогала приближать Победу?
16.07.2025
Смелость и решимость: как сотрудники газеты-партизанки «Калгасная праўда» помогали в борьбе с врагами
Комментарии отключены.

Последние новости

  • Александр Лукашенко подписал указ о призыве на срочную военную службу в сентябре-ноябре 2025 года 
  • Сотрудники МЧС в помощь аграриям: как спасатели совмещают службу и уборочную страду
  • Магазины удивляют ассортиментом школьной формы
  • “Дорогами Памяти и Подвига”
  • Девятиклассницу задержали за распространение наркотиков
ГРУППЫ И СОЦСЕТИ
РЕДАКЦИЯ

211174 Витебская обл., г. Лепель, ул. Ленинская, 8/65.

lepel.kraj@gmail.com

УЧРЕДИТЕЛЬ

Лепельский районный исполнительный комитет

ГЛАВНЫЙ РЕДАКТОР

Мисник Яна Владимировна

(8-02132) 6-66-78

РАЗРАБОТКА САЙТА

Яндекс.Метрика
Вверх
© Copyright 2025 - Лепельский край . All Rights Reserved